OP-AMP : Gerilim İzleyici

Selam Arkadaşlar ,

Sizinle bir elektronik devre projesinin bir parçasını daha  paylaşacağım. Proje toplamda 5 adet devreden oluşmaktadır. Bölüm bölüm olarak anlattığım ikinci devrem olacaktır OP-AMP .

Opamp  ile ilgili herhangi bir teknik detaya inmeden önce, opampı uygulamada görelim.  Opamp (Operasyonel amplifikatör-tr: işlemsel yükselteç) simetrik olmayan bir  gerilim hattına bağlanabilir. (Unipolar – 0V – Vcc) veya simetrik gerilim hattına da (bipolar +-Vcc) bağlanabilir.

Opamp için kullandığımız entegre 741 entegresidir. Entegrenin Data Sheet i yukarıda verildiği gibidir, bağlantının nasıl yapıldığı da umarım açıklayıcı olmuştur.Bu entegreye dışarıdan bağlanan devre elemanları ile geri beslemesi ve dolayısıyla yükselteç devresinin gerilim kazancı kontrol edilebilir. Genel olarak OP-AMP, çok yüksek kazançlı bir DC yükselteçtir. OP-AMP ile hemen hemen yapılamayacak devre yok gibidir.

Opampı simetrik olmayan gerilim hattına bağlarsanız, çıkış 0  V’ dan , kaynak gerilimine kadar olabilir. Opampın 2 girişi vardır. + ile gösterilen giriş terslemeyen , – ile gösterilen giriş ise tersleyen girişdir.  + giriş – girişten birkaç mV’tan daha yüksek olursa, çıkış da +V olur.

Op-amp ‘ın gerilim izleyici olarak kullanılması benim için devremi çok kolaylaştırmıştır.  Terslemeyen yükselteç birim kazançlıdır. Yani kazancı 1’dir. Bu devre gerilim izleyici olarak da bilinir. Bu amaca hizmet eden diğer bir devremizde  emiter izleyicili transistör bağlantısıdır. Bu devre çok yüksek bir giriş empedansına ve çok düşük bir çıkış empedansına sahiptir. Bu özelliğinden dolayı genellikle empedans uygunlaştırıcı olarak kullanılır. Değişik yükleri bu devre kullanarak sürebiliriz. Proteus adlı programın ISIS  adlı bölümünde iki devreyi birleştirmiş bulundum verdiğim gerilimi izlemesi için ; aşağıda görüldüğü üzere.

Ayrıca be devrede giriş ve çıkış gerilimleri birbirine eşit olduğu için ve giriş empedansı çok yüksek, çıkış empedansı çok düşük olduğu için çıkış güç kazancının giriş güç kazancına oranı çok yüksektir. Bu özelliğinden dolayı güç kazancı istenen yerlerde rahatlıkla kullanılır.

Bu devre giriş ile çıkış arasında tam bir yalıtım olduğu için çoğu yerde tampon devresi olarak da oldukça sık bir şekilde kullanılır.